IP(Internet Protocol)

IP kavramına detaylı bir bakış…

Ayşe Demirel Deniz
3 min readMay 22, 2021

Bir noktadan diğer noktaya veri iletişimini sağlarken verinin yolculuğunu sağlayan iletişim sistemine network denir. Peki veri nereden nereye gideceğiniz nasıl bilir ?

Eğer sadece iki cihazı kablo ile bağlasaydık ve veri iletişimi sağlasaydık, verinin kafası karışmazdı ve karşı bilgisayara giderdi. Eğer sistemde verinin çıkacağı bilgisayara başka bir bilgisayar daha bağlasaydık bu sefer hangisine gideceğini nasıl bilecekti ?

Veri nereye gideceğini nasıl bilecek?

Veri iletişiminin sağlandığı ağda çok fazla cihaz olabilir. Hepsini fiziksel olarak bağlamamıza gerek yoktur. Yönlendiriciler(routers) üzerinden iletişim sağlanır. Yönlendiriciler ağdaki karmaşıklığı gidererek ağdaki iletişim için yardımcı olurlar. İnternet büyük bir ağdır ve milyonlarca cihaz bu ağ içinde iletişimdedir. İnternete bağlanırken bir yönlendiriciye bağlanırız ve ulaşmak istediğimiz noktaya kadar yönlendiriciler bizi adım adım götürür.

İnternet üzerinde iletişim

Yönlendiriciler ağ üzerindeki diğer yönlendiricilere veya cihazlara yönlendirme yaparken bir tablo kullanır. Burada gitmek istenilen adrese göre sağdan git soldan git demek gibidir.

Yönlendirme örneği

Yukarıdaki resimde yönlendirme nasıl yapılır basitçe görmek için bir şema var. Burada okların yönü gidilecek tarafı belirtiyor. Üstündeki sayılar ise hedefin adresine göre kara vermemiz için yönlendirme bilgileri, eğer ! işareti görüyorsak da yanındaki sayı hariç diğerleri kabul demek. Kareler yönlendiricileri, daireler ise cihazları temsil ediyor.

1 numaralı cihazdan 5 numaralı cihaza veri iletim yolu

Şimdi 1 numaralı cihazdan veriyi 5 numaralı cihaza göndermeye çalışalım. 1'deki çıkış oku bize diyor ki “Eğer hedefin 1 değilse yönlendiriciye gidebilirsin”. Hedefimiz 5 numaralı cihaza gitmek olduğu için kolaylıkla yönlendiriciye gidiyoruz. Yönlendiricide iki seçenek bizi bekliyor ve bize “Hedefin 2'ye gitmek ise yukarıya 3,4,5,6 numaralı cihazlardan birine gitmek ise aşağıya yönlen.” diyor. Aşağıdaki ikinci yönlendiriciye yöneliyoruz. Halen hedefimize ulaşamadık yönlendirici bu sefer daha fazla seçeneğe sahip. “Eğer 3'e gitmek istersen yukarı, 6'ya gitmek istersen aşağıdaki 6 numaralı cihaza, 4 veya 5 numaralı cihazlardan birine gitmek istersen aşağıdaki diğer yönlendiriciye git” diyor. 3. yönlendiriciye gittiğimizde ise “5'e gitmek istersen 5 numaralı cihaza yönlenebilirsin.” diyor ve hedefimize ulaşıyoruz.

İnternet yukarıdaki şemadan daha karmaşık ama basit hatlarıyla bakıldığında aynı mantığın olduğu görebiliriz. Yukarıda cihazlara net numaralar vermiştik, internette de IP adresler vardır. 2 tane IP versiyonu vardır: IPv4 ve IPv6.

Ipv4 Adres Örneği: 507.125.234.345

IPv6 Adres Örneği:4ggr:1925:5656:7:600:t4tt:tc54:98vt

Bilgisayarınızın IP adresini öğrenmek isterseniz bir komut satırı açın (Windows+L tuşuna basıp gelen ekranda cmd yazabilirsiniz). Komut satırında ipconfig yazarsanız çıkan sonuçta IP adresinizi öğrenebilirsiniz. IP adres bulmak ile alakalı sorularınız için şuradaki yazıya göz alabilirsiniz.

Normalde cihazları gerçekten birbirine bağlamış olsak ve yönlendirici kullanmasak daha hızlı iletişim sağlayabiliriz.

Ama direkt bağladığımızda hem maliyetli hem de bakımı zor olur.

IP ile veri gönderirken veri paketlere bölünür. Paketlerin kaybolması gibi durumlarda iletişim kopar. Aşırı fazla paket olması da yönlendiricilerde trafik olmasına yol açabilir. Bu sebeple yavaşlık olur. Ama veriyi tek parça halinde gönderirsek de fazla maliyetlidir.

Yönlendirici ağda iki veya daha fazla seçeneği olduğunda trafik kontrolü yapılabilir. Trafik durumuna göre farklı rotalarda önererek veri paketlerinin daha hızlı gitmesini sağlayabilir. Buna connectionless(bağlantı gerektirmeyen) kavramı denilir. Veriler bir bilgisayardan diğerine belirli bir akış kontrolü olmadan farklı rotalar ile gidebilir.

IP ile veri iletiminin %100 gerçekleşeceğini garanti edemeyiz.

Aktarım sırasında hatalar meydana gelirse iletişim gerçekleşmez. Bu yüzden güvenilmez(unreliable) bir protokoldür. TCP gibi güvenilir bir protokol ile kullanıldığında güvenilir hale gelir.

--

--